Mamas Mama's online magazine voor moeder, kind en werk. Werkende moeders, vrije tijd en opvoeden
bron: www.dezaak.nl.
Een van de eerste dingen die u als startende ondernemer moet doen, is een rechtsvorm kiezen. Welke rechtsvorm past het beste bij uw op te richten bedrijf?
Hoe kies ik de juiste rechtsvorm?
De meeste ondernemers starten het bedrijf in hun eentje, als zzp’er. De meest voor de hand liggende keuze qua rechtsvorm is in dat geval de eenmanszaak. U hebt maximaal fiscaal voordeel dankzij de startersaftrek, de zelfstandigenaftrek en MKB winstvrijstelling.
Start u een onderneming samen met een (zakelijk) partner, dan heeft u de keuze tussen een vennootschap onder Firma (VoF), een maatschap of een BV. Met een financier achter de hand die wel de lusten, maar niet de lasten van de onderneming wil dragen, is de commanditaire vennootschap (CV) naast de BV de meest voor de hand liggende keuze. Hieronder een toelichting op de belangrijkste (wettelijke) verschillen.
Het belangrijkste verschil tussen de BV en de andere rechtsvormen is dat de eerste rechtspersoonlijkheid heeft. Dit houdt in dat de BV zelfstandig schulden en bezittingen heeft. Heeft u een onderneming zonder rechtspersoonlijkheid (eenmanszaak, VoF of maatschap), dan bent u persoonlijk aansprakelijk. De BV kan zelfstandig verplichtingen aangaan. Dit betekent dat de onderneming zélf eigenaar wordt van het bedrijfspand en andere bedrijfsgoederen, niet de ondernemer. Wilt u voor de eenmanszaak, VoF of maatschap een bedrijfspand kopen, dan wordt u privé (gezamenlijk) eigenaar van het pand.
De belangrijkste verschillen:
oprichting De oprichtingseisen voor een eenmanszaak, VoF of maatschap zijn miniem. In principe hoeft u zich alleen in te schrijven bij de Kamer van Koophandel en zelfs dat hoeft (nog) niet als u in een zelfstandig beroep werkzaam bent (arts, advocaat ed.) of samenwerkt in een maatschap.
De oprichting van een BV brengt allerlei kosten met zich mee, zoals het opstellen van een notariële akte. Bovendien moet u aan allerlei administratieve lasten voldoen, zoals het opstellen van een jaarrekening. De rekening van de accountant valt hierdoor aanzienlijk hoger uit.
inkomstenbelasting vs. vennootschapsbelasting Als zzp’er, eigenaar van een eenmanszaak, VoF of maatschap bent u een zogenoemde IB-ondernemer. U betaalt inkomstenbelasting over de ‘winst uit onderneming’.
De BV heeft zoals gezegd rechtspersoonlijkheid. Over de winst betaalt de BV vennootschapsbelasting. Als dga (directeur grootaandeelhouder) zijn eventuele winstuitkeringen (dividend) belast in box 2 van de inkomstenbelasting (aanmerkelijk belang).
fiscale voordelen Tot een fiscale winst van ruim boven de 100 duizend euro is een BV belastingtechnisch gezien onvoordelig. Speciale aftrekposten voor zelfstandigen, zoals de eerdergenoemde startersaftrek, zorgen voor aanzienlijk belastingvoordeel.
de risico’s Dé reden om toch een BV op te richten, ook al zijn de inkomsten onzeker en de investeringen hoog, is de persoonlijke aansprakelijkheid. Gaat de onderneming zonder rechtspersoonlijkheid failliet, dan kunnen de schuldeisers bij u (en uw zakelijke partners) aankloppen voor de schulden van de onderneming. Bij de BV loopt u – zolang u geen verwijtbare handelingen hebt verricht – geen risico. De schulden blijven in de BV.
Een eenmanszaak oprichten
Vier op de tien beginnende ondernemers starten met een eenmanszaak. Begrijpelijk: het enige dat u er voor hoeft te doen is inschrijven bij de Kamer van Koophandel op het moment dat u aan de slag gaat voor uw eerste opdrachtgever. Dit geldt meteen als een aanmelding bij de Belastingdienst. Een aantal vrije beroepen, zoals accountants, architecten, huisartsen ed. hoeven zich niet in te schrijven bij de KvK. Zij moeten zich wel (online) aanmelden bij de Belastingdienst.
VAR-verklaring: ga voor de hoofdprijs! Vaak vragen opdrachtgevers naar een zogenaamde VAR-verklaring. Deze kunt u aanvragen bij de Belastingdienst. Het is belangrijk dat u deze ‘toekomstgericht’ invult. Dus niet het aantal opdrachtgevers dat u werkelijk heeft (niet veel net na de start), maar het aantal opdrachtgevers dat u aan het einde van het jaar verwacht te hebben. Hetzelfde geldt voor de winstcijfers. Valse bescheidenheid blokkeert de felbegeerde erkenning als ‘ondernemer’, met alle fiscale nadelen van dien (géén startersaftrek etc.)
Starten vanuit een uitkering Maakt u vanuit een uitkering de sprong in het diepe? Via de uitkerende instantie komt u misschien in aanmerking voor een Bbz-uitkering, waarmee u uw inkomen kunt aanvullen in de aanloopfase. U kunt hier ook terecht voor een zachte lening.
Starten met z’n tweeën
Runt u de onderneming met een (zakelijk) partner, dan heeft u de keuze tussen een vennootschap onder Firma (VoF), een maatschap of een Besloten Vennootschap. Bij de BV wordt u (directeur groot-)aandeelhouder.
De maatschap en de VoF De maatschap en de Vennootschap onder Firma zijn twee verschillende namen, maar verschillen verder nauwelijks van elkaar. Het onderscheid zit ‘m in de beroepstak waarin u actief bent. Als vrije beroeper (zie hierboven) vormt u een maatschap, de overige activiteiten vinden plaats in een VoF-structuur. Sinds 1 juli 2008 moet de maatschap ook staan ingeschreven bij de KvK.
Samenwerkingsovereenkomst Het is wettelijk niet verplicht om de samenwerking vast te leggen in een overeenkomst. Toch is het verstandig om de onderlinge afspraken schriftelijk vast te (laten) leggen door een jurist of advocaat. Bijvoorbeeld over tot welk maximumbedrag een van de partners verplichtingen kan aangaan namens de maatschap of VoF, maar ook over de winstverdeling. Of de wijze waarop de samenwerking wordt beëindigd en de financiën worden afgewikkeld als u op een later tijdstip ieder uw eigen weg gaat. Duidelijke afspraken voorkomt onenigheid. Op de site van de De Zaak vindt u modelcontracten.
Winstverdeling Welke afspraken u met uw zakenpartner over de verdeling van de winst maakt, staat u helemaal vrij. De meest uitgeklede vorm is een zogenaamde kostenmaatschap/VoF. U deelt de gezamenlijke kosten, zoals huur, marketing en acquisitie ed., maar opereert verder volledig voor eigen rekening en risico. U betaalt inkomstenbelasting over het eigen deel van de winst. Voor de Belastingdienst bent u gewoon zelfstandig ondernemer, met alle fiscale consequenties die hier aan zijn verbonden.
De commanditaire vennootschap
De commanditaire vennootschap (CV) is een bijzondere vorm van de VoF. De rechtsvorm wordt gebruikt als iemand optreedt als financier van de onderneming, zonder dat hij zich verder actief met de gang van zaken in de onderneming bemoeit. Het verschil zit ‘m kortom in de rol van de samenwerkende partners, in juridisch jargon ‘vennoten’ genoemd. De ondernemer is de ‘beherende vennoot’, de financier de ‘stille (commanditaire) vennoot’. De stille vennoten zijn alleen financieel betrokken. Zij mogen niet namens de commanditaire vennootschap naar buiten treden.
Aansprakelijkheid De beherende vennoot is met het gehele privé-vermogen aansprakelijk als het mis gaat. Een stille vennoot kan hooguit het bedrag kwijtraken, dat hij heeft ingebracht (geïnvesteerd in de onderneming). Zodra een stille vennoot namens de CV naar buiten optreedt, wordt hij gezien als beherend vennoot en is hij aansprakelijk met zijn privé-vermogen.
Ondernemer voor de fiscus De beherende vennoot wordt in principe aangemerkt als zelfstandig ondernemer en heeft recht op startersaftrek en andere fiscale voordelen. Stille vennoten worden fiscaal niet gezien als ondernemer. Zij hebben alleen recht op de fiscale voordelen rond investeringen, zoals willekeurige afschrijving en investeringsaftrek.
De Besloten Vennootschap (BV)
Starten als BV is niet zo’n voor de hand liggende keuze. Maar een kleine twee procent van de ondernemers die zich bij de KvK inschrijft, doet dit als BV. De belangrijkste drempels zijn hierboven al beschreven: de (oprichtings)kosten van een BV zij hoog; bovendien is het als starter fiscaal gezien veel aantrekkelijker om als zogenaamde IB-ondernemer te starten als eenmanszaak, VoF of maatschap.
Waarom kiezen die paar duizend mensen dan toch voor de BV? Het antwoord is tweeledig. Om te beginnen de aansprakelijkheid: als je groot denkt en veel geld investeert, zijn de risico’s ook groot. Dat houd je liever binnen de BV, dan dat je ook privé mee ten onder gaat. Door te kiezen voor een BV, blijft het verlies beperkt tot de investering die je hebt gedaan. Op zich is dat vaak al een aanzienlijk bedrag.
De tweede reden is eveneens een financiële. U kunt investeerders laten delen in het aandelenbezit. Dat maakt het aantrekkelijk voor hen als er grote sommen geld mee zijn gemoeid: ze worden gewoon mede-eigenaar.
