Mensen zijn niet lui. Ze missen hoogstens doelen die hen inspireren.

“Mensen zijn niet lui. Ze missen hoogstens doelen die hen inspireren.” Dat is een van de statements van Anthony Robbins maakte tijdens zijn Discovery Camp in San Diego waaraan ik 2003 heb deelgenomen. En, nu een paar jaar verder besef ik me dat dit ook zeker geldt voor kinderen. En dat ik helaas nog te vaak in onze maatschappij waarneem dat kinderen het stempel krijgen “lui”, “wil niet leren” of “komt niet uit de verf”. Tja, en dan is de vraag hoe komt dit en aan wie ligt dit? Een leuke vraag om eens tegen het licht te houden.

Elk kind is uniek. Dat wisten we al, en dat begint gelukkig op heel veel plekken waar kinderen leren – en dat is eigenlijk overal – ook door te dringen. Er wordt steeds meer rekening gehouden met wie het kind is als individu, met name op scholen en kinderdagverblijven. Maar, wat kan je hier thuis mee doen? Je hebt vast wel van die momenten, dat je het huiswerk maken verafschuwt. Jezelf hoort mopperen op je kind waarom hij toch niet opschiet, of waarom hij zich niet kan concentreren. Of dat je maar niet begrijpt waarom hij bepaalde dingen niet snapt. Dingen die voor jou zo voor de hand liggend en logisch zijn. Tja, en dat heeft dus alles te maken met verschil in leerstijlen of met andere woorden ieder zijn eigen unieke eigenschappen en talenten. En ik zeg bewust ieder, want de ouder heeft dit net zo goed als het kind en doet in het leerproces als speler even hard mee. De vraag is alleen wil en kun je dit als ouder ook zo zien? Weet jij eigenlijk wat jouw eigen leerstijl is? Sterke eigenschappen
We zijn allemaal individuen en als individuen hebben we verschillende sterke en zwakke eigenschappen. Alleen wat sterk en zwak is wordt grotendeels bepaald door de waarde die we als maatschappij er aan hechten. En tot op heden wordt er nog steeds veel waarde gehecht aan taal- en rekenvaardigheid. Absoluut belangrijke vaardigheden. Maar, het gevaar dat hierin zit is dat we mensen met beperktere vaardigheden op dit gebied niet op hun waarde schatten, en voorbij gaan aan hoeveel andere talenten ze wel bezitten. Sta eens stil bij de vraag hoeveel mensen je kent in jouw omgeving die zichzelf ondanks hun vele talenten en alles wat ze in hun latere leven hebben gepresteerd, nog altijd zien al mislukkelingen. Omdat ze vroeger niet goed presteerden op school en dus niet voldeden aan de sociale en maatschappelijke verwachtingen. En, zo heeft iedereen hier wel voorbeelden van. Maar, ondanks dit bijna collectieve inzicht – en alles wat we inmiddels weten over de verschillende manieren waarop een mens leert – verwachten we vandaag de dag nog steeds dat kinderen zich ontwikkelen volgens een strak stramien, volgens kunstmatig vastgestelde normen. Een kind en ook zijn ouders dat op zes of zevenjarige leeftijd nog steeds geen interesse toont voor lezen, schrijven of rekenen maken we “wijs” dat er iets aan mankeert.

En daar zit je dan als ouder je uiterste best te doen je kind thuis te helpen met rekenen of taal. En je komt er niet doorheen en je krijgt ook niet het gevoel dat je je kind echt verder helpt. Allerlei vragen flitsen door je hoofd: “Hoe komt dit?”, “Begrijpt hij nou niet dat dit belangrijk is?”. “Is mijn kind nou echt niet zo slim?”. “Nee, dat mag ik niet denken en het is ook niet zo, toch?” Nee, dat is het ook niet. En het antwoord vinden op hoe je je kind het beste kunt ondersteunen bij zijn huiswerk begint bij het accepteren wie je kind is en erop vertrouwen dat je kind zijn eigen leerpad bewandelt. Je kind is niet op de wereld gekomen om jou gelukkig te maken of om net zo te zijn als andere kinderen. Je kind is hier om zo goed mogelijk te worden wie het is. En dit accepteren geeft rust en ruimte om anders te kijken, en echt te zien wat het kind nodig heeft. Vindt het kind leren leuk en begrijpt het waarom het leert, dan gaan ze als een speer en is het zeker niet lui.

Uit de praktijk
Onze Sophie houdt erg van muziek en kan daarop goed dansen. Dat is dus ook zondermeer een groot talent van haar. Echter, een eigenschap die bij het leren niet altijd handig is. Althans: ze kan bijvoorbeeld niet lang stil zitten. Ze is erg bewegelijk. Maar ik weet dat als moeder. Deze sterke eigenschap geeft mij informatie dat ze graag beweegt, zingt, naar muziek luistert. En dat zegt iets over haar leerstijl. En zo gebeurde het op een middag dat het huiswerk maken bijna uit de hand liep. Ik raakte geïrriteerd en Sophie werd boos. En boos zijn bevorderd je vermogen om te leren absoluut niet (over hoe dat komt zal ik de volgende keer schrijven). We begrepen elkaar niet, praatten duidelijk langs elkaar heen en het leren stagneerde. Totdat ik opeens bedacht om een muziekje op te zetten en haar vroeg even te gaan staan. En, staand aan de tafel ging ze heupwiegend in haar rekenboek verder kijken. Het leek wel magie, maar Sophie werd rustig, begon te neuriën, keek nog eens goed naar die som en vulde het antwoord zo in. Wat fantastisch om wederom te ervaren dat het dus echt zo werkt. Ik zocht aansluiting bij haar leerstijl (die overigens absoluut niet de mijne is), en dat was voor mij dus een hele uitdaging.

Dus nu daag ik jou uit om alle sterke eigenschappen van je kind(eren) te waarderen, zelfs als het niet specifieke eigenschappen zijn die jij graag zou zien. En wat hierna nog leuk is om te doen, is om je kind een collage te laten maken van al zijn sterke eigenschappen. Laat je kind zelf tekeningen laten maken, foto’s uit tijdschriften knippen of allerlei dingen bij elkaar zoeken die haar sterke eigenschappen vertegenwoordigen. Hang de collage aan de muur ter herinnering aan en als bevestiging van alle dingen die ze al goed kan. En kijk er nog eens na als je weer zwetend boven het huiswerk zit, en heb vertrouwen. Want, op deze manier geef je je kind zichzelf. En. dat is waar het bij opvoeden omdraait.

P.S.
Als je het aandurft, maak er ook een van jezelf en leg deze eens naast die van je kind(eren). Misschien gaat er een wereld voor je open.

Lees verder in Opvoeden vanuit het Hart – Ontdek je eigen kracht