door: Margriet Schmitz-Darwinkel.
Optimaal leren doe je als alle onderdelen die van belang zijn om goed te kunnen leren aanwezig, en in balans zijn. En dat gebeurt niet door alleen maar stil te zitten en je te concentreren met je hoofd.
Leren doe je als kind zijnde van nature als de omstandigheden ideaal zijn. Liefdevolle aandacht, stimulerend taalgebruik, waardering -voor verschillende leerstijlen en dominantiepatronen- en positieve gevoelens zijn essentieel om goed te kunnen leren. En dat komt omdat deze factoren van grote invloed zijn op het hartritme en dat maakt of je helder kunt denken, niet gestresst of faalangstig bent, en dus in optimale conditie bent om te leren.
Met andere woorden het Hart speelt een cruciale rol in het leerproces. Door cardiologische onderzoeken is bekend geworden dat er een connectie is tussen het hart en het brein, en dat het hart een verrassende en cruciale rol speelt bij leerprocessen.
Hoe dit komt? Dit heeft te maken met dat als je ontspannen bent -alfa-staat-, je alert bent en moeiteloos in staat bent om beide hersenhelften te integreren en informatie op te nemen. We zijn dus het meest receptief voor informatie als onze hersenen alfa-golven produceert. We bevinden ons dan in een leerstaat; we zijn ontspannen en toch alert.
Water en beweging
Maar goed in je vel zitten en lekker kunnen leren heeft niet alleen te maken met een veilig en respectvol leerklimaat, maar ook met andere omgevingsfactoren. Twee heel belangrijke factoren zijn het drinken van water en het bewegen. Beiden zijn van grote invloed zijn op de -fysiologische- werking van je hoofd en je hart, en daarmee dus het goed in staat zijn om te leren.
Bewegen in het kader van leren wordt ook wel Body&BrainGym genoemd. Hieronder worden zowel het nut van bewegen als ook de positieve effecten van het drinken van water op het welbevinden van het kind en daarmee op zijn/haar leerprestaties kort toegelicht.
Body&BrainGym
Is in de jaren 70 ontdekt door Paul Dennison, die o.a. ontdekte dat het leren bevordert kan worden door lichamelijke oefeningen, ontleend aan sport, fysiotherapie en yoga. Body&BrainGym bevordert namelijk de integratie tussen lichaam en brein en is inmiddels uitgegroeid tot een methode die gebruikt kan worden:
Voor individuele leerlingen om hun leren te bevorderen;
In klassen (groepen van kinderen)
Bij remedial teaching
Voor therapeutische toepassing voor het oplossen van faalangst en/of leerblokkades
Thuis spelenderwijs met je kind(eren) om te ontspannen of huiswerk maken lekker en effectief te laten verlopen
Het gaat bij Body&BrainGym om het bevorderen van de coördinatie tussen de verschillende onderdelen van ons lichaam (links/rechts; boven/onder en voor/achter). Voor elk type leeractiviteit (lezen, cijferen, luisteren etc.) is er een specifieke combinatie van Body&BrainGym oefeningen die deze leer activiteit ondersteunt. Maar de meest algemene en direct bruikbare is de kruisloop, ook wel de edu-kinesiologische dans genoemd. Op sommige scholen wordt door het doen van de schrijfdans al enkele principes van Body&BrainGym toegepast. Maar in veel meer leer- en spel situaties is Body&BrainGym op school , maar ook thuis toe te passen.
Belangrijke feiten over de hersenen:
met slechts 2% aandeel in lichaamsgewicht stoken ze 20% energie op!
bewegen tijdens leren bevordert de bloedsomloop en dus zuurstoftoevoer naar de hersenen.
veel water drinken voert de afvalstoffen snel af.
H2O Water
Het belang van water drinken kan niet te veel worden benadrukt. Onze hersencellen bestaan voor 90% uit water, en onze hartcellen voor 85%. Water speelt o.a. een cruciale rol bij het voorzien van de hersenen van zuurstof. Hiernaast is bekend dat meer water drinken er voor zorgt dat het vermogen van hemoglobine (ijzerhoudend pigment in de rode bloedcel) om zuurstof te dragen met 100 tot 1000 keer wordt verhoogd. En uiteraard heeft water een positieve werking op de spijsvertering waardoor essentiële voedingstoffen sneller door het lichaam worden vervoerd en op de plek komen waar ze nodig zijn tijdens het leren.
Maak daarom van water drinken een gewoonte. Het voorkomt veel gezondheid- (ook obesitas) en leerproblemen. Zorgen dat de kinderen s ochtends een bidon met water bij zich hebben, zal zorgen voor een beter leerklimaat op school en een betere onderlinge tolerantie (minder agressiviteit).
Basis van Helder leren door Happy Family Life
Bewegen en water drinken zijn dus twee factoren die direct van invloed zijn op de fysiologische werking van je hoofd en hart, en die maken dat je optimaal kan leren.
Ze vormen een belangrijke basis uit een programma dat Happy Family Life verzorgt met betrekking tot ‘Helder Leren’. Onze missie is om is met deze twee elementen te beginnen, zonder dat daarmee meteen getornd hoeft te worden aan de manier van les geven en de organisatie ervan. Want, dat is helemaal niet nodig en het zou een enorme vooruitgang kunnen bieden en het leren leuk en plezierig maken en leerprestaties verbeteren. Er zijn inmiddels veel wetenschappelijke onderzoeken beschikbaar en voorbeelden uit de praktijk van scholen die al op deze manier werken. Happy Family Life werkt samen met het Hera Instituut voor Snel>Leren om op deze manier opvoeden en leren in elkaars verlengde te kunnen laten verlopen, en hulpmiddelen en methodes te selecteren die zowel op school als thuis bruikbaar zijn. In het boek Opvoeden vanuit het Hart van Happy Family Life wordt daarom in de context van opvoeden -is leren thuis- ook aandacht besteed aan beide hierboven beschreven elementen
- www.happyfamilylife.com