Het geheime geluk van het offer

Een kennis van mij kreeg een erfenis. Geen kleintje. Op het eerste gezicht een gelukkige gebeurtenis. Ik was zelfs ietwat jaloers op het onbezorgde leventje dat ik hem van nu afaan toedichtte! Maar dat viel een beetje tegen. Er leek op dit geld en goed geen zegen te rusten. Het bracht mijn kennis in contact met mensen die hij liever niet ontmoette, instanties lagen dwars en het geld kwam steeds klem’ te zitten op plekken waar hij het helemaal niet of alleen met de grootste moeite vandaan haalde. Al met al kostte het tijd, moeite, spanning en inspanning.

“Wat zou jij nou doen?” vroeg hij mij op een dag. Ik aarzelde. Het antwoord dat me op de tong lag, valt nou eenmaal niet bij iedereen even goed. Maar toch zei ik het:

“Offeren.”

Tot mijn vreugde wees hij dat antwoord niet af, maar vroeg me dit uit te leggen. Dat was een mooie opening om hem te wijzen op een van de minst bekende en begrepen geluksbrengers in het leven: het offer.

Het idee van het offer is allerminst nieuw. In de diverse godsdiensten is het een advies, of zelfs een voorschrift. Het is het brengen van een paar duifjes naar de tempel, zelfs als je eigenlijk heel weinig geld hebt. Het is het afstaan van een tiende van je inkomen, zelfs als je je zo heerlijk wentelt in een forse financiele overvloed. Het is het offer van gebed, denken aan iets groters dan je eigen ikje alleen. Het is het offer van geven wanneer de behoeftige vreemdeling aan de poort verschijnt. Kortom: het offer is overal te vinden in spirituele geschriften.

In onze maatschappij is het offer uit beeld geraakt. Niet alleen omdat we ons niets meer laten voorschrijven, en voor onszelf willen denken. Ook omdat ons wordt meegegeven dat je maar beter voor jezelf kunt zorgen, omdat ‘niemand anders het doet’. In het bange besef dat morgen alles minder kan zijn, proberen we om onze schaapjes op het droge te krijgen – niet om ze te offeren! Wat er is, behouden we. Want wanneer is er echt genoeg om je geen zorgen meer te hoeven maken? En waarom zouden we onszelf beroven van geluk dat we eigenhandig hebben verdiend door hard te werken?

Toch is er een heel andere manier van denken aan het ontstaan. Die manier van denken begint het offer in ere te herstellen. Daarbij hoort een besef. Offeren is niet zomaar een voorschrift, verplichting of zelfs ‘religie-gebonden roof.’ Iets geven aan een ander neemt niet iets weg van jou zonder er iets voor terug te geven. Er zijn talrijke voordelen aan het offeren.

Ten eerste geeft het offeren aan anderen, met name anderen die we nooit gezien hebben, een onvergelijkelijk gevoel van verbondenheid. De ramp op Haiti vervult ons van mededogen, en verbindt ons via massale offers aan mensen aan de andere kant van de wereld. Wij komen in beweging voor jullie.. al kennen wij jullie niet, we herkennen jullie menszijn! De schitterende menselijke keerzijde van een zeer droevige gebeurtenis.

Een tweede gave van het offeren is dat je gaat ervaren dat je rijker bent dan je denkt. Er valt iets weg… maar je eet er geen boterham minder om. Juist door te geven, voelen we ons rijker.

Maar ook doet offeren iets voor ons dat alleen maar als magie te betitelen valt. ‘Wandel op heel de weg die ik u gebied, opdat het u goed moge gaan,’ staat er in een bekende bijbeltekst. ‘Opdat het u goed moge gaan..” Dat zijn woorden die waarheid worden als je je bereidheid vergroot om te geven van wat je hebt. Daarom gaf ik de niet zo héél gelukkige erfgenaam het advies te offeren van het geld dat steeds maar ongewenste dingen deed. Doe je dit met oprechtheid, dan kán het niet misgaan.

Wie vanuit het hart offert, nodigt op een spiritueel, ongezien niveau overvloed uit. Wie offert.. zal het goed gaan, zoals de tekst uit het Christendom al belooft. Geld dat almaar geen goede kant op wil gaan, gaat zich als het ware opeens anders gedragen. Er komt een zegen op te rusten, zou je kunnen zeggen. Wie meer offergezind door het leven gaat, opent niet alleen het hart, maar stelt zich ook open voor feitelijke bronnen van rijkdom. Van een oprecht offer word je niet armer maar rijker. Op die manier draagt de oprechte bereidheid iets te offeren van onszelf, van onze talenten, inspanningen én middelen, op alle mogelijke manieren bij aan ons geluk. Dat is niet zomaar een uit de lucht gegrepen ideaal. Het is een mystiek geheim dat het waard is om in de praktijk te ontdekken.