door: Marlies van der Horst.
Het belang van rituelen is jarenlang onderschat. De laatste jaren gaan steeds meer mensen het belang van rituelen weer inzien. Rituelen bieden houvast en bakenen gebeurtenissen af. In het dagelijkse leven zijn rituelen vaak een onopgemerkt deel van je leven. Voordat je gaat slapen, ruim je bijvoorbeeld de kamer nog even op, je sluit je huis af volgens een vaststaande route, je poetst je tanden, neemt een douche en gaat vervolgens naar bed. Een dergelijke routine biedt structuur en duidelijkheid.
Bij belangrijke gebeurtenissen spelen rituelen een grote rol.
Tweeëntwintig jaar geleden verloor een cliënt van mij haar baby na een zwangerschap van 18 weken. In die tijd was er weinig aandacht voor haar verdriet. Zelf dacht ze ook dat ze er maar snel overheen moest stappen en verder moest gaan met haar leven. Later kreeg ze een gezonde zoon en een gezonde dochter. Nog maar af en toe dacht ze aan haar eerste zwangerschap en haar eerste baby.
Jaren later overleed haar schoonmoeder en tijdens de voorbereidingen voor de begrafenis, overviel mijn cliënt een gevoel van boosheid en verdriet. Waarom was er niets geregeld voor haar baby, waarom had ze daar zelf niets mee gedaan?
Het verdriet om het overlijden van haar schoonmoeder had allang een plekje gekregen toen het verdriet om haar baby als nooit te voren naar boven kwam. Op dat moment kwam ze bij mij terecht.
Na een aantal gesprekken hebben we haar baby een brief geschreven, met daarin alle verwachtingen die mijn cliënt voor dit kindje had gehad. En een omschrijving van hoe ze had willen rouwen en herdenken.
We hebben een plekje in haar tuin uitgezocht, daar een boom geplant en de brief aan de voet van de boom begraven. Samen met haar man en kinderen hebben we er een mooi plekje van gemaakt waar kaarsjes gebrand kunnen worden.
Op deze manier heeft dit kindje na al die jaren erkenning gekregen. En het verdriet van mijn cliënt ook. Een tot dan toe verborgen stukje familiegeschiedenis heeft ervoor gezorgd dat dit gezin dichter bij elkaar kwam.
In ons werk komen we dit soort ervaringen vaak tegen. We zien ook dat het nooit te laat is om met verwerken aan de slag te gaan en dat het vaak eenvoudige rituelen zijn die helpen de verwerking in gang te zetten.