Mamas Mama's online magazine voor moeder, kind en werk. Werkende moeders, vrije tijd en opvoeden
door: Astrid Maria Boshuisen, www.mijngelukmaakikzelfwel.nl.
Wie of wat maakt gelukkig? Ikzelf!
Wat vinden vrouwen zelf bepalend voor hun geluk? De invullers noemden praktisch altijd meerdere ‘geluksfactoren’. Maar op nummer één stond overtuigend het antwoord: ‘Bepalend ben ik zelf!’ Dan gaat het met name om zelfacceptatie, tevreden zijn met zichzelf. Meteen daarop volgde ‘kinderen/gezin’. Nummer drie werd ‘familie en vrienden.’ Op nummer vier staat ‘relatie’ (al zit in het antwoord ‘gezin’ uiteraard ook een eventuele relatie besloten).
Geluksbrengers
Andere geluksbrengers in volgorde van belangrijkheid: liefde en contacten met dierbaren, werk, harmonie en innerlijke rust, zelfbeschikking en zelfverwezenlijking. In mindere mate van belang waren de (sociale) omgeving, bezit en geld, bezigheden en sporten, vrijheid, natuur en dieren. Opvallend was, dat ‘verder van het bed’ liggende factoren laag scoren. Slechts enkele invullers noemden ‘spiritualiteit,’ ‘drijfveren’ en ‘iets betekenen voor de wereld/maatschappij’. ‘Natuur en dieren’ scoorde nog net even hoger.
Feiten en gevoelens
De deelnemers ervaren zichzelf overwegend als redelijk tot heel gelukkig: een royale 88% geeft het geluk een 6 of hoger. Oók in geval van bijvoorbeeld een laag inkomen, ongewenste partner- of kinderloosheid of gebrekkige gezondheid. Maar: hoe tevredener over de eerdergenoemde belangrijkste ‘geluksfactoren’, des te hoger het gelukscijfer. Al lopen de cijfers redelijk synchroon onder kinderlozen en moeders, één ding valt op: meer lage ‘gelukscijfers’ bij kinderlozen. Eén op de tien moeders geeft haar geluk een cijfer van 5 of lager, tegenover bijna één op de vijf kinderlozen. In ouder worden zagen de invullers blijkbaar weinig problemen: de gelukscijfers zijn vrij gelijk verdeeld over leeftijdgroepen. Ook tussen geluk en uiterlijk leggen de invullers geen verband, getuige de gelukscijfers. Bovendien zijn de meeste vrouwen bést tevreden over het uiterlijk. Terwijl de enquête toch anoniem was… tijd om vraagtekens te zetten bij al die makeover-programmas op tv?
Wat heet ongelukkig?
Vrouwen die het geluk een onvoldoende geven, zeggen praktisch altijd op meerdere bepalende punten ronduit ontevreden te zijn, en daarnaast op minstens één punt min of meer tevreden. Zijn bijvoorbeeld meerdere punten min of meer bevredigend, maar ontbreken punten van échte ontevredenheid, dan is het gelukscijfer meestal toch een voldoende of hoger. Als één factor niet goed zit – zelfs zwaarwegende factoren als ziekte, werkeloosheid, scheiding – maar alle overige bepalende factoren wél tevreden stemmen, blijken vrouwen meestal toch hun geluk een voldoende te geven. Anders gezegd: het geluksgevoel is er niet gauw onder te krijgen.
Geluk en relatie
De Nederlandse man mag blijven! Een overtuigende tweederde is ronduit tevreden over de relatie, eenderde nog altijd ‘min of meer’. Met singles zit dat toch anders. Slechts krap een derde zegt volmondig tevreden te zijn op relatievlak. Ruim een derde geeft aan ‘min of meer’ tevreden te zijn, liefst 34% is ontevreden. Wel blijkt uit de algemene gelukscijfers dat vrouwen met succes compensatie zoeken op andere vlakken: het algemene geluksgevoel blijft meestal overeind. Een ander verband lijkt te bestaan tussen geluk en keuzemogelijkheden. Van degenen die over keuzemogelijkheden ontevreden zijn, geeft slechts krap tweederde een (ruime) voldoende aan het geluk. Een op de vijf gaf aan, ronduit ontevreden te zijn met haar keuzemogelijkheden. Een derde was ‘min of meer’ tevreden. Slechts de helft van de invullers noemde zichzelf tevreden over haar keuzemogelijkheden. Is het glas halfvol, of halfleeg? Die score is toch wat aan de magere kant, anno 2007….
Volledige enquête-uitslagen staan ook op www.mijngelukmaakikzelfwel.nl. Dit is een bewerking van het artikel “Bepalend voor mijn geluk als vrouw?Ikzelf!”, dat nog gaat verschijnen in de Leidse krant ‘het Witte Weekblad.’
Cijfers, percentages en details
De uitgebreide resultaten van de geluksenquête onder vrouwen van www.mijngelukmaakikzelfwel.nl . Totaal deelnemers: 217 vrouwen (per 11 juni 2007 )
Cijfers, percentages en details: dit zijn de (bijna) volledige resultaten van de geluksenquête die dankzij de medewerking van 217 vrouwen gehouden kon worden. Dank aan allen, en dat de enquête je vooral inspiratie mag opleveren voor je eigen leven!
Geluk en relatie
Omdat een deel van de enquête in samenwerking met de singlescommunity M/V Life werd uitgevoerd, ging het aantal single invullers praktisch gelijk op met degenen met een relatie. Beide representatieve resultaten, dus. Het geluk van singles ligt een fractie lager dan dat van mensen met relatie, maar het ontloopt elkaar weinig. 84% van de singles geeft gelukscijfer 6 of hoger, en dus geeft 17% aan niet gelukkig te zijn. Bij de mensen met een relatie is de verhouding 87% tegenover 13%.
De Nederlandse man mag blijven; de échte happy single is in de minderheid
Dan de specifieke vraag naar de tevredenheid over het single zijn of juist over de eventuele relatie. De invullers met en zonder relatie gingen zoals gezegd praktisch gelijk op. Dat geldt zeker niet voor de tevredenheid met de ‘status’ single of relatie.
Een overtuigende 61% van de invullers met relatie, antwoordt volmondig ‘ja’ op de vraag of de relatie tevreden stemt. Ofwel: de Nederlandse man mag blijven! Voeg daarbij 30% die min of meertevreden is, en een toch wel overweldigende 91% verklaart zich ‘min of meer’ tot geheel tevreden. Slechts 9% geeft ronduit aan, niet tevreden te zijn.
Het beeld bij de singles is toch heel anders. Slechts 28% zegt volmondig tevreden te zijn met haar single-zijn. ‘Min of meer’ tevreden is 38%. Liefst 34%, ofwel een op de drie single invullers, is expliciet niet tevreden met haar single ‘status.’ Daaruit blijkt, dat voor veel vrouwen het single-zijn gewoon geen gewenste situatie is zij het, dat zoals eerder gezegd, ook deze vrouwen erin slagen om hun leven in balans te brengen door op overige gebieden invulling te zoeken; vandaar dat het gelukscijfer door het single-zijn niet drastisch wordt beinvloed.
NB: mede dankzij de online singles-community M/V life zijn er net zo veel single invullers als invullers met relatie; maar omdat M/V Life geen datingsite is maar nadrukkelijk een community, zijn de resultaten niet aan te merken als niet-representatief, zoals wel het geval zou zijn als via een datingsite singles geenquêteerd waren: wie zoekt naar een relatie, wenst immers niet single te blijven.
Inkomen en geluk
Wat Nederlandse vrouwen ook gelukkig maakt aan geld, erover praten hoort daar niet bij. Slechts driekwart van de invullers gaf informatie over inkomen. Het overgrote deel van hen (51%) heeft een gemiddeld inkomen. Wat een laag inkomen met je geluk doet, is een interessante vraag, maar aangezien slechts 19% van de invullers een laag inkomen heeft, is de uitkomst niet helemaal representatief. Hoe dan ook, van degenen met een laag inkomen gaf 81% haar geluk een cijfer van 6 of hoger, en 19% een cijfer onder de 6. Wat ten opzichte van de overige inkomensgroepen, wel de laagste score is. 57% van de invullers heeft een geimddeld inkomen; van hen is 90% gelukkig (cijfer 6 of hoger) en 10% niet (lager cijfer dan 6). Al gaf maar 24% aan een hoger inkomen te hebben, de uitkomst is wel interessant: van hen 92% het geluk een cijfer van 6 of hoger een aardig verschil ten opzichte van de lage inkomens, maar een klein verschil ten opzichte van gemiddelde inkomens. De bekende Amerikaanse theorie die ook op de website www.mijngelukmaakikzelfwel.nl staat, namelijk dat een gemiddeld inkomen het gelukscijfer vergroot maar alles daarboven niet echt, lijkt te kloppen. Noot: wel valt opvallend vaak het gelukscijfer 8 in de hogere inkomensgroepen.
Geluk en kinderen
Natuurlijk een onderwerp om voorzichtig mee om te gaan, zeker bij een korte enquête, maar wel interessant: geven vrouwen met kinderen aan vaker of minder vaak gelukkig te zijn? Er waren iets meer deelnemers met kinderen dan zonder, maar met de verhouding 60/40% toch representatief te noemen. Van de moeders gaven iets meer deelnemers een cijfer van 8 of hoger aan hun geluk: 42% tegenover 38% voor de singles. Een 6 of hoger gaf 47% van de moeders, met 45% ontlopen de singles hen niet erg. De onvoldoendes laten wel een meer significant verschil zien: 11% van de moeders tegenover 17% van de kinderlozen geeft het eigen geluk een vijf of lager.
Toch is dat geen aanleiding voor een ‘snelle’ conclusie, zoals verderop zal blijken bij de beantwoording van de vraag, op welke vlakken vrouwen met ontevredenheid kampen. Gewoonlijk noemen zij namelijk meerdere factoren die tot ontevredenheid of matige tevredenheid leiden.
Geluk en keuzemogelijkheden
Maakt het gevoel dat je je leven in eigen hand hebt, ofwel dat het met je keuzemogelijkheden goed zit, gelukkig(er)? En andersom: maakt het als minder groot ervaren van je keuzemogelijkheden minder gelukkig? Van degenen die aangeven tevreden te zijn over keuzemogelijkheden, geeft een overtuigende 92% een (algemeen) gelukscijfer 6 of hoger. Slechts 8% van deze tevreden zielen geeft een gelukscijfer 5 of lager. Van degenen die aangeven min of meer tevreden te zijn met keuzemogelijkheden, geeft 87% het gelukscijfer 6 of hoger. 13% geeft het geluk een 5 of minder. Dat maakt enig verschil, maar het is niet opzienbarend. Al is het aantal geenquêteerden dat aangeeft niet tevreden te zijn over haar keuzemogelijkheden, flink in de minderheid, de cijfers zijn wel interessant als aanwijzing: Slechts 63% geeft een gelukscijfer 6 of hoger. 37% geeft een 5 of minder. Met andere woorden: tussen het geluksgevoel en het ervaren dat je zelf de nodige keuzes in het leven kunt maken, lijkt een verband te bestaan. Min of meer je eigen keuzes kunnen maken staat geluk blijkbaar niet of nauwelijks in de weg. Maar ontevreden zijn over je keuzemogelijkheden, levert een stuk vaker een ‘onvoldoende’ op voor geluk.
In de feitelijke cijfers voor het geluk zie je het bovenstaande terug. Vrouwen die ‘min of meer’ tevreden zijn over keuzemogelijkheden, geven vaker een 6 of 7 aan hun geluk, terwijl onder de vrouwen die ’tevreden’ zeggen te zijn over keuzemogelijkheden, hun geluk veel vaker een 8 of méér waard vinden.
Hoe zit het over het algemeen met de tevredenheid over keuzemogelijkheden? Van de ruim 200 vrouwen die de vraag beantwoordden, bleek 17% daar ronduit ontevreden mee. ‘Min of meer’ tevreden was 32%. Dat houdt in dat nét meer dan de helft, ofwel 51%, aangeeft ronduit tevreden te zijn over haar keuzemogelijkheden. Is het glas halfvol, of halfleeg? De ‘score’ is toch wat aan de magere kant anno 2007. Hoopgevend is natuurlijk, dat ook het merendeel van de ‘min of meer’ tevredenen een gelukscijfer boven de 6 geeft.
Geluk en spiritualiteit
Spiritualiteit is een heet hangijzer, maar een geluksenquête is in deze tijd van hernieuwde belangstelling voor het thema nauwelijks compleet zonder een vraag hierover. Lijkt zich bij de kwestie keuzemogelijkheden wel een verband af te tekenen met geluk, met spiritualiteit zit dat, te oordelen naar de cijfers, anders. Grappig is overigens dat waar vrouwen in ruime mate de vraag naar hun inkomen oversloegen, spiritualiteit weinig aarzelingen oplevert. Schijnbaar is geld een groter taboe dan spiritualiteit….
In het algemeen blijkt 36% zichzelf als spiritueel te beschouwen, 30% niet, en 34% min of meer. Dat betekent dat ruim twee derde der invullers minstens ‘íets’ met spiritualiteit heeft. Voor het geluk is spiritualiteit blijkbaar niet bepalend: onder degenen die zich als spiritueel beschouwen, geeft 8% een gelukscijfer 5 of lager, 47% een gelukscijfer 6 of hoger, en 45% zelfs een gelukscijfer 8 of hoger. Onder de niet-spirituelen geeft 11% een vijf of lager, 46% een 6 of hoger, en 43% een cijfer 8 of hoger. Dat ontloopt elkaar opvallend weinig. Waarom van de min of meer spirituele invullers opeens liefst 21% een gelukscijfer 5 of lager geeft? Wie het weet mag het zeggen. Ongeveer gelijklopend aan de niet of juist wél spirituelen, geeft 45% van de min of meer invullers gelukscijfer 6 of hoger. Met 34% die een 8 of hoger geeft, ligt het aantal erg gelukkigen in de categorie ‘min of meer’ spirituele invullers, wel weer wat lager dan dat van expliciete ‘ja’ of ‘nee’-stemmers. Wat al met al best verrassend is. Er wordt weleens gesteld dat een keuze voor het een of het ander beter is dan een weifelachtige keuze wellicht is dat de verklaring.
Geluk en werk
Maakt werk buitenshuis gelukkig(er) als je naar de ‘kale’ cijfers oordeelt? Naar betaald of onbetaald is niet gevraagd, maar er is wel een wat grove indeling gemaakt naar uren: ofwel nul, ofwel tot 30 uur, ofwel meer dan 30 uur. Het aantal invullers dat niet buitenshuis werkt, was overigens sterk in de minderheid. Dat maakt de cijfers dus minder representatief, al worden ze wel meegenomen. Slechts 9% van de vrouwen die niet buitenshuis werken, geeft het eigen geluk een 5 of lager. Van de vrouwen die maximaal 30 uur werken, geeft het vrij forse aantal van 16% haar geluksbeleving een 5 of lager. Onder vrouwen die meer dan 30 uur buitenshuis werken, valt weer een vergelijkbaar cijfer als onder de niet-buitenshuis werkenden, ofwel: 10% beoordeelt haar geluk met een 5 of lager cijfer. Dan de groep redelijk tot behoorlijk tevredenen. 55% van de niet-buitenshuis werkenden geeft haar geluk een 6 of hoger. Daartegenover staat maar 41% van de vrouwen die maximaal 30 uur werken met een dito cijfer. Een hoger aantal ofwel 49% van degenen die meer dan 30 uur werken, geeft een 6 of hoger. Hoe zit het met de categorie dik tevreden? 36% van degenen zonder baan buiten de deur geeft het eigen geluk een 8 of hoger. Een fractie hoger scoort die categorie onder vrouwen die maximaal 30 uur werken: 43%. Ongeveer gelijk is het percentage onder vrouwen met een baan van 30 uur of meer: 41%. Dat hard werken lijkt te kunnen vervullen, blijkt ook uit de regelmaat waarmee vrouwen die fulltime tot zelfs 60 á 70 uur werken, hun geluk een 8 of hoger geven. Die groep is niet groot, maar het is wellicht een aardig detail.
Om het geheel wat overzichtelijker te maken, een compactere vergelijking van het bovenstaande: namelijk tussen ‘voldoendes’ en ‘onvoldoendes’. Van de niet-werkenden geeft liefst 91% een 6 of hoger aan de geluksbeleving, en slechts 9% een 5 of lager. Van degenen met werk buitenshuis tot 30 uur geeft slechts 84% een 6 of hoger aan het eigen geluk, terwijl onder mensen met een baan boven de 30 uur een royale 90% haar eigen geluk een 6 of hoger waard vindt. Het blijft gissen naar de oorzaak, maar wellicht is de overbelasting onder vrouwen die én parttime werken, én een gezin draaiende houden, en daarnaast nog allerlei andere taken op hun schouders nemen, een mogelijke reden. Parttime werken betekent immers maar al te vaak, fungeren als een soort stoplap op allerlei overige gebieden die maatschappij, partners etcetera laten liggen.. het is een gevaarlijke constatering, maar wel een interessant discussiestuk!
Geluk en uiterlijk
Is er een samenhang tussen tevredenheid over uiterlijk, en de mate van gelukkig-zijn? Liefst 86% van de invullers geeft zowel haar uiterlijk een voldoende of ruime voldoende, als haar geluksgevoel. Nog eens 12% geeft weliswaar een onvoldoende aan haar geluk, maar zegt wél tevreden te zijn over het uiterlijk. De magere 2% die ronduit ontevreden is over haar uiterlijk, is toch nog tevreden over haar geluksgevoel. En slechts 0,5% is zowel ontevreden over haar uiterlijk, als over haar geluksgevoel. Op de open vraag wat is bepalend voor je geluk kwamen antwoorden varierend van ‘mijn dierbaren,’ ‘kinderen,’ ‘ikzelf’ tot ‘geld en baan’ maar het woord ‘uiterlijk’ komt niet één keer voor in de opsommingen. Met het trekken van conclusies uit korte enquêtes moet je voorzichtig zijn. Wetenschappelijke pretenties zijn aan deze enquête niet verbonden. Maar de bezoekers van de site lijken zichzelf in elk geval niet te ervaren als onzeker, of jagers op ideaalbeelden. Misschien draagt daaraan het feit bij, dat de leeftijdgroepen 25-35 en 35-45 veruit het sterkst vertegenwoordigd waren onder de invullers. Juist dat zijn immers de jaren waarin je als vrouw aan zelfvertrouwen wint, meer in balans komt, en je minder aan gaat trekken van gelikte mediaplaatjes.
Geluk en leeftijd
Veruit de meeste deelnemers aan de enquête vielen in de leetijdcategorieën 25-35, 35-45 en 45-55 jaar. Omdat slechts een krappe 8% in de leeftijdcategorie tot 25 jaar viel, is de conclusie over de gelukscijfers in die categorie er één om met een korrel zout te nemen. Maar toch: 84,5% gaf het eigen geluk een cijfer boven de 6. Dat is mooi, maar relatief wel de laagste ‘score’ in alle leeftijdcategorieën. De kleine vertegenwoordiging geldt ook voor 55+: met 7%. Opvallend is wel, dat uit deze categorie liefst 100% der deelnemers een gelukscijfer boven de 6 gaf.
Meer representatief zijn dus de overige leeftijdcategorieën. 19% van alle invulsters is tussen de 25 en 35 jaar oud. Het mooie aantal van 92% van hen gaf het gelukscijfer 6 of hoger. Het leeuwendeel van de invulsters valt in de leeftijdcategorie 35-45 jaar: 40%. 87% van hen gaf het geluk minstens een voldoende. In de leeftijdcategorie 45-55 valt 25%. Hier gaf 90% het geluk een 6 of een hoger cijfer.
Algemeen: wat bepaalt een gelukscijfer?
Een royale 88% van de invullers geeft gelukscijfer 6 of hoger. Er stonden in de enquête vragen naar objectieve feiten (ouderschap ja/nee, relatie ja/nee, inkomen hoog ja/nee etc), en subjectieve vragen over tevredenheid (over relaties, sociaal leven, inkomen, gezondheid etc). In het algemeen is de conclusie dat tevredenheid, ofwel subjectieve factoren, bepalender voor geluksbeleving blijkt dan feiten. Vrouwen geven regelmatig een (ruime) voldoende aan hun geluk, ondanks dat ze een laag inkomen hebben, geen kinderen of partner. Wel blijkt, dat tevredenheid op meerdere punten direct gelijk loopt aan geluksbeleving. Mensen die hun geluk een voldoende of hoger cijfer geven, zijn zelden of nooit ronduit ontevreden over bepalende factoren als gezondheid, vriendschappen, relatie of inkomen. Meer specifiek: achten en hogere cijfers vallen meestal bij vrouwen die op alle of de meeste punten tevreden zijn, en dan kan het dus best dat er geen kinderen zijn, dat er een laag inkomen is of geen partner. Er zitten echter ook een paar witte olifanten tussen: vrouwen die feitelijk of emotioneel weinig reden lijken te hebben voor geluk, maar hun geluk toch een acht waard vinden.
De ‘middenmoot’, met zessen en zevens, geeft vrij zelden een onvoldoende aan de genoemde bepalende geluksfactoren, maar geeft meestal op meerdere punten aan ‘min of meer’ tevreden te zijn. Inkomen en relaties of ontbreken hiervan, scoren vrij sterk als negatieve geluksbeïnvloeders.
Wat maakt ongelukkig?
De invullers met gelukscijfer 5 of lager leveren een duidelijk beeld op: deze vrouwen zijn meestal op meerdere bepalende punten ronduit ontevreden, en op minstens één punt slechts min of meer tevreden. Samenvattend kun je zeggen, dat deelnemende vrouwen ofwel geflatteerd de enquête hebben ingevuld (hoewel we anoniem geenquêteerd hebben, is het natuurlijk wel verleidelijk weer te geven dat je leven fijn op orde is..), ofwel dat vrouwen in staat zijn om ook gelukkig te zijn als hier en daar een feit of gevoel tegenzit: zolang de omstandigheden een beetje meezitten, en er niet (meerdere) absolute ‘ontevredenheidsfactoren’ aanwezig zijn, houdt de geluksvoldoende stand.
Wat het ronduit ongelukkig zijn betreft: regelmatig blijkt uit de persoonlijke toelichting dat het hier gaat om een acute of dramatische levensbepalende gebeurtenis, zoals echtscheiding of verlies van een baan. Dan is zon cijfer natuurlijk een momentopname.
Wat zien vrouwen zelf als bepalend voor hun geluk?
Dit was een open vraag, met de mogelijheid van meerdere antwoorden, maar er tekenen zich wel favoriete ‘geluksbrengers’ af. Veruit in de meeste gevallen werden er ook meerdere antwoorden genoemd. Als er maar één ding werd genoemd, zoals ‘gezondheid’ of ‘relatie’, bleek uit de toelichting vaak dat dat aspect (op dat moment of blijvend) ontbrak. Wie of wat is het meest bepalend voor het eigen geluk? ‘Ikzelf’ of ‘zelfacceptatie’ is het meest genoemde antwoord (60x), op vrij korte afstand gevolgd door gezin/kinderen (53x). ‘Familie en vrienden’ (44x) worden overwegend samen genoemd, zodat ze als één groep zijn behandeld. De relatie wordt 37x genoemd, gezondheid 32x, liefde, dierbaren en goede contacten 22x en werk/collegas 21x. De overige, minder vaak genoemde factoren zijn genoemd in onderstaand staatje. Samenvattend, omvat het veruit favoriete ‘gelukspakket’ zelfacceptatie/tevredenheid, gezin/kinderen, vrienden/familie, relatie, gezondheid, liefde en contacten in het algemeen, en werk/collega’s.
Genoemde geluksfactoren:
Ikzelf/Zelfacceptatie 60x
Kinderen/gezin 53x
Familie en vrienden 44x
Relatie 37 x
Gezondheid 32x
Liefde/dierbaren/contacten 22x
Werk/collegas 21x
Harmonie/(innerlijke) rust 16x
Zelfbeschikking/kans iets te bereiken 16x
Mijn omgeving 13x
Bezit/financien/geld 12 x
Bewegen/sport/hobbies/bezigheden 10x
Vrijheid 8x
Tevredenheid 7x
Natuur en dieren 4x
Spiritualiteit 4x
Passie/drijfveren hebben 3 x
Iets betekenen voor de wereld/maatschappij 2x
Totaal: 364 antwoorden
Astrid Maria Boshuisen schreef ‘Mijn geluk maak ik zelf wel, psychosurvivalgids voor vrouwen’ (uitgeverij Het Spectrum)
Meer op www.mijngelukmaakikzelfwel.nl
