Parentificatie – wat is dat en wat doe je er tegen?

Door: Annette van der Maarel. www.annettevandermaarel.com.

Wat is parentificatie dat? En wat doe je er tegen? Als het jouw stiefkind overkomt?

Parentificatie komt voor bij kinderen van gescheiden ouders. Vrees je dat de band tussen bio-mama en kind niet gezond is? Maak jij je als stiefmama zorgen over het welzijn van je stiefkind? Lees dan snel verder. Parentificatie – wat is het nu precies?

Parentificatie – wat is het nu precies?

Wat betekent het ook weer? Hoe werkt dit door in jouw stiefgezin? En vooral ; wat kun jij als stiefmama hier aan doen?
Partentificatie is een begrip uit de psychologie. Het wil zeggen dat kinderen de rol van een volwassene op zich nemen. Met name op gebied van emotioneel en sociaal gebied.

Dit gebeurt als een van de ouders niet in staat is om de verantwoordelijkheid te dragen. Dit komt voor als een ouder ziek is. En het kind dan te veel zorg moet dragen voor broertjes of zusjes. Maar het komt ook vaak voor na een scheiding.

Wanneer komt het voor?

Wanneer komt het dan voor? Wanneer mama dan alleen en zielig voelt, omdat papa een ander aan de haak heeft geslagen. Als mama gaat hertrouwen, of is overleden, en papa maar niet verder komt met z’n verdriet. Kinderen hebben vaak een heel sterke drang hebben om de zorgrol over te gaan nemen.

Het kind neemt ook de emotionele welzijn van de ouder op zich. Het kind wordt een praatpaal, een vriendin, iemand die geheimen van vader of moeder moet dragen. Dit is een te zware last voor een kind. Of gaat adviseren over financiën, huishouden of familierelaties.

Kinderen doen alles voor het geluk van hun ouders

Kinderen willen niets liever dan dat hun ouders gelukkig zijn. Ze wringen zich in allerlei bochten om het hun ouders naar de zin te maken. Dit is aangeboren. Dit is kind-eigen.
Dus als jij als ouder aangeeft ‘Nu ben jij de man in huis’ tegen een jongetje van twaalf. Of als je in detail over je eigen sores uitweidt , over hoe jij de nieuwe vrouw haat van je ex-man, of wat een slechte vader je wel niet hebt.

Dan kun je op je vingers uitrekenen dat het kind deze ouder zal gaan steunen.

Met hart en ziel… want het kind houdt van je.

Het zal…

• Teveel taken op zich zal nemen in het huishouden
• Zich niet meer zal uiten over zijn eigen probleempjes en problemen
• Misschien te weinig tijd overhouden voor huiswerk
• Zich opstellen als een vriendin, een hulpverlener

Maar vooral kan het kind geen kind meer zijn

Het voelt zich geremd. Het kan niet meer onbezorgd spelen, ravotten, gek doen, afspreken met vriendjes en een eigen leven op kan bouwen. Het kan niet meer puberen, dwars liggen, boos worden of andere negatieve emoties tonen.

Het kind offert zich op.

Maar het komt ook voor dat deze groep kinderen de andere ouder totaal afwijzen. Dat ze zich zo identificeren met de ‘zielige’ ouder dat ze simpelweg partij moeten kiezen tegen de andere ouder.

Dit gebeurt heel vaak. Het is een reden waarom kinderen niet meer bij papa willen komen…

Dit is hartverscheurend. Dit is kind-onterend. En toch gebeurt het veel vaker dan je denkt.

Wat zijn de gevolgen?

Parentificatie remt de veilige hechting met z’n ouders die een kind zo heel hard nodig heeft om tot een evenwichtige volwassene te worden. Zonder deze hechting kun je dan op latere leeftijd niet onvoorwaardelijk liefde geven of ontvangen.

Het schaadt je vermogen om jezelf te kunnen troosten en oppeppen.  Om vertrouwen te hebben in je eigen vermogens en kwaliteiten. Of om op anderen te durven bouwen.

Kinderen krijgen ook niet het goede voorbeeld.

Ze leren ook niet wat van hun ouders wat een kind nodig heeft – en zullen dus ook niet aan hun eigen kinderen kunnen geven.

Ze leren verder ook niet om voor zich zelf te zorgen.

De kans is groot dat het pleasers worden die er alles over hebben om het de ander naar de zin te maken, of dat ze zich vreselijk gaan afzetten. Met alle gevolgen van dien.

Wat kun jij nu doen als stiefmama?

Gelukkig is het zo dat tijdelijk disfunctioneren geen blijvende schade aan hoeft te richten. Dus als de ex van je man nu tijdelijk in een dip zit en het kind teveel taken op zich neemt, dan hoeft dit niet te betekenen dat het evenwicht voor altijd zoek is.

Dat is goed om te weten, toch?

Maar het is wel heel fijn als jij je stiefkind kunt steunen! Hier zijn tien tips over hoe je je stiefkind kunt steunen als jij je zorgen maakt. Parentificatie – wat is het precies?

Tien tips bij parentificatie

Hier deel ik mijn tien beste tips om hier mee om te gaan. Je kunt echt een verschil maken, lieve stiefmama. Veel succes!

1. Deel je zorgen met je partner

Denk samen na over hoe je de ex eventueel kan ontzorgen of helpen. Dit is natuurlijk vaak moeilijk, omdat de hele scheiding de oorzaak kan zijn van de parentificatie.

2. Steun je partner om de relatie met zijn ex te herstellen

Overtuig hem nu te stoppen met vechten! Want willen jullie liever gelijk hebben? Of kies je liever voor een psychisch gezond en gelukkig stiefkind? Kies je voor het laatste is dit een win-win situatie voor jullie allemaal. Als je partner, z’n ex en z’n kind lekker in hun vel zitten, zijn jouw problemen als stiefmoeder ook voor het grootste gedeelte meteen de wereld uit. Schakel hulp in als het niet alleen lukt.

3. Jij als stiefmoeder bent verantwoordelijkheid

Je bent verantwoordelijk voor het geluk van je stiefkind. Hij of zij woont onder jouw dak. Wees een stabiele, veilige factor.

4. Heb je moeite met de negatieve emoties?

Heb je moeite met de emoties of het gedrag van je stiefkind? Voel je je zo geraakt dat je stiefkind er weer last van krijgt?  Ga hiermee dealen door je eigen emoties te helen. Dat is goud waard voor je stiefkind. Die kan dit er ook niet nog eens bij hebben. Maar natuurlijk ook voor jezelf.

5. Blijf daarom vooral ook investeren in je eigen geluk

Investeer in je eigen leven. Take regelmatig a break van je gezin. Zorg voor je gezondheid. Zet jezelf bovenaan je prioriteitenlijstje!

 6. Zorg ervoor dat je stiefkind bij jullie wél kind kan zijn.

Ga spelen, gek doen, grapjes maken, dans en zing samen. Jij kunt echt het verschil maken. Laat de teugels vieren. Maak er een feestje van. Gun je stiefkind even een pauze, even wat lucht.

7. De beste manier om spanning los te laten voor een kind?

Dat is wanneer bio-papa wilde stoei-spelletjes doet. Fysiek contact. Vechten, stoeien, lachen, rennen. Moedig je man aan om dit elke dag te doen met zijn kids. Het hoeft niet langer dan tien minuten te duren. Ga het maar uit proberen en merk het verschil.

7. Geef ze wél taakjes

Ook al zou je ze misschien willen ontlasten als ze thuis bij mama ook al zoveel moeten, geef ze toch af en toe een taakje. Maar kies wat bij de leeftijd hoort. En met mate. Zoals af en toe de hond uitlaten of samen de tafel dekken. Toon vooral je waardering.

8. De grote mensen beslissen

Jullie als volwassenen beslissen over bedtijd, hoe lang je op je mobiel mag enz. Een kind heeft grenzen nodig. En een kind met parentificatiekwesties al helemaal. Je zult zien wat een opluchting dit is voor het kind. Even niet verantwoordelijk te hoeven zijn en op alles te letten. Maar let op! Als je stiefkind op dit moment moeite met jou heeft, laat het opvoeden en het naleven van deze regels dan aan je partner over.

9. Stap niet in dezelfde valkuil

Heb jij een hekel gekregen aan de ex omdat ze zich zo opstelt? Voel jij je als een slachtoffer? Deel je emoties en gedachten met een vriendin of je moeder. Maar zadel de kinderen er niet mee op.

Ook ben ik benieuwd wat jij hier aan doet, als het jou overkomt. Wil je dat dan delen? Dank je, daar hebben we allemaal weer wat aan!

Dan nog dit. Heb jij nu moeite om deze tips in de praktijk te gaan toepassen? Geef je op voor een gratis coachingsessie via skype- je hoort dan snel of je in aanmerking komt!

Annette van der Maarel is coach voor stiefmoeders. Dit doet ze met veel toewijding en liefde. ´Ik weet uit eigen ervaring hoe mooi, maar ook hoe moeilijk het leven in een samengesteld gezin kan zijn. Weet je wat het grootste geheim is van een gelukkig stiefgezin? Je kunt het leren!´ Annette is vijftien jaar stiefmoeder en moeder van drie dochters. Samen met man en kinderen woont ze in Arnhem-Noord. In deze rubriek ‘stiefmama’ geeft Annette je tips om het leven in een samengesteld gezin soepeler te laten verlopen. Begrip en liefde zijn niet genoeg om er een succes van te maken. Je hebt kennis en vaardigheden nodig. www.annettevandermaarel.com.