Als vrouw in een mannenwereld

Dat vrouwen op hun eigen manier presteren binnen een zogenaamde ‘mannensport’, zoals lifestyle sporten; surfen, kitesurfen of snowboarden, bewijst Mara van der Schaaf (27), vorig jaar afgestudeerd aan de Universiteit van Utrecht als pedagogisch wetenschapper. Zij heeft de site Mara-sports opgezet, waarmee ze lifestyle sportvrouwen sterker op de markt wil zetten. Met het motto: ‘Maximum Adventure, Real Adrenaline’, stort zij zich vol overgave in de lifestyle wereld.

Haar motto toont dat niet alleen mannen worden aangetrokken door de kick van de sport, maar dat vrouwen zich even goed kunnen vinden in de ‘adrenalinerush’. “Lifestyle sport is zoveel meer. Het is natuur, het is vrijheid, het is reizen, het is gezellig samenzijn.” Vrouwen zijn minstens zo goed als het manvolk. En dat is precies wat Mara met Mara-sports wil bereiken: het traditionele gedachtepatroon doorbreken en mensen wijzen op de gelijkwaardigheid van de vrouw in de lifestyle sportwereld.

De aantrekkingskracht van watersporten is Mara met de paplepel ingegoten. Haar vader was zelf een fervent lifestyle liefhebber. Het is dus niet zo vreemd dat zij op jonge leeftijd eveneens in de ban raakte van de liefde voor lifestyle sporten. Haar motto spreekt boekdelen. Het avontuur, de vrijheid en de adrenaline zijn de elementen die haar aanspreken. “In de natuur zijn, vrijheid, géén verplichtingen en samen met je vrienden die golven pakken, dat is lifestyle sport. Dat is veelal het probleem van sportclubs, dat je op verplichte dagen moet komen. Met lifestyle sporten heb je dat niet, je gaat wanneer het weer en de golven goed zijn.” Voor echte surffreaks of ‘ultimates’, zoals Mara dat noemt, zijn lifestyle sporten eerder een levensstijl dan daadwerkelijk een sport. Juist omdat het gaat om het samenzijn, vrijheid , reizen en de liefde voor de natuur. Er komt veel meer bij kijken dan op je surfplank staan!

Ondanks dat Mara al wat jaren meedraait in de lifestyle wereld, les heeft gegeven en in de hoogste segmenten binnen deze wereld heeft gewerkt om de positie van de vrouw te verbeteren, is haar motivatie om verder te gaan in haar sport niet verzwakt. Daarvoor blijft de lifestyle sport haar teveel inspireren: “Ik beleef heel veel motivatie aan mijn sport door te blijven groeien en ontwikkelen. Wat dat betreft ben je binnen deze wereld nooit uitgeleerd. Er is altijd weer een techniek te verbeteren. Daarnaast heb ik er veel plezier van en lol in. Daar komt dus ook een sociaal aspect bij kijken. De lifestyle wereld is een hele hechte groep, we zijn één familie.”

De lifestyle sportwereld zorgt misschien wel voor een familiegevoel tussen mannen én vrouwen. Toch stuit je als vrouw zijnde binnen deze wereld nog op gender issues, dat blijkt uit praktische problemen: “Bijvoorbeeld dat je je in een wetsuit moet wurmen, omdat je borsten in de weg zitten. Gelukkig maken ze nu al wel vrouwen wetsuits, maar er is voor vrouwen nog niet zo’n ruime keus als voor mannen. Eveneens is het problematisch om trapezes voor vrouwen te krijgen. Diverse brands maken wel vrouwenmodellen, maar ik heb gemerkt dat shops deze soms niet op voorraad liggen. Je kan ze niet passen of ze raden je een mannenmodel trapeze aan. Ik heb nog wel een leuk voorbeeld van een prototype reactie op mijn vraag of ze vrouwen trapezes hadden: ‘Nee we verkopen geen trapezes voor vrouwen, máár ik heb wel leuke bikini’s.’ Hierbij word je letterlijk aangesproken op je vrouw zijn.”

Niet alleen qua praktische problemen hebben vrouwen met vooroordelen te maken, ook binnen de sport zelf worden vrouwen nog als unicum beschouwd. “De buitenwereld ziet mij als bijzonder. Dan wordt er gezegd: ‘Goh, wat goed zeg van je of wat bijzonder!’ Ik ben niet meer bijzonder dan een ander die deze sport beoefent. Ik ben van mening dat iedereen moet doen waar hij/zij goed in is en wat bij diegene past. Jammerlijk genoeg loop ik hierbij tegen drempels aan die door de maatschappij worden opgelegd. Het is voor vrouwen moeilijker om deel te nemen aan lifestyle sporten, omdat ze meer drempels moeten overwinnen, meer moeten bewijzen en meer moeten doorzetten.”

Diverse factoren zijn debet aan het feit dat vrouwen deze stormen moeten trotseren. Hierbij speelt ook een sociale factor mee. “Niet veel vrouwen beoefenen deze tak van sport. Voor mannen is het makkelijker toe te treden tot deze sport, omdat ze altijd wel iemand hebben die met hen mee wil. Er zijn minder dames die voor deze wereld kiezen en daarom is het voor vrouwen ook moeilijker om die stap te nemen. Vrouwen gaan niet zo snel alleen. Daarnaast staan vrouwen ook veel meer stil bij de consequenties en risico’s. Is het niet gevaarlijk? Kan ik het wel? Wat je als vrouw ook veel hoort is: ‘Wat ben jij goed voor een vrouw!’ Ik wil niet goed zijn voor een vrouw, maar wil beoordeeld worden op mijn kwaliteit, omdat ik goed kan windsurfen.”

Gelijkheid bestaat niet, maar toch zeker wel gelijkwaardigheid. Desondanks worden vrouwen langs de mannelijke meetlat gelegd. “Bij mannen is het fysiek en gaat het om kracht. Mensen kijken daar heel anders naar en zien dat dan als norm voor kwaliteit. Vrouwen staan heel anders in deze sport. Wij moeten het meer hebben van souplesse en techniek. Wij zijn anders, maar niet minder. Gelijkheid bestaat niet, maar gelijkwaardigheid verdwijnt hierdoor ook in het niet.”

Juist omdat je als vrouw zijnde met allerlei vooroordelen te maken krijgt in de lifestyle wereld, heeft zij Mara Sports opgezet. Met Mara-sports wil ik opkomen voor vrouwen die zich in deze sporten begeven. Dat probeert zij op verschillende manieren te realiseren, door middel van evenementen organiseren, interviews geven of artikelen schrijven. “Ik wil me gelijkwaardig kunnen voelen. Ik ben anders, beschouw me ook als anders. Maar wel gelijkwaardig en met respect. Mensen kun je niet veranderen. Ik kan alleen trachten mensen bewust te maken van de gelijkwaardigheid van de vrouw. Dat is het doel van Mara Sports. Ik wil mensen prikkelen om erover na te denken en om erbij stil te staan.”

Ondanks dit streven, wil Mara zichzelf geen feminist noemen. “Ik voel me geen feminist. Woorden als feminist, taboe, vooroordeel hebben in mijn optiek een negatieve, harde en strenge connotatie. Dat past niet bij mij. Het gevaar van feminisme, is dat mensen het label anti gaan opplakken. Dit anti-gedrag werkt juist averechts. Veel feministen hebben die sterke ‘anti-man’ visie en dat stoot juist zowel mannen als vrouwen af. Belangrijk is de kracht en de potentie die in een ieder schuilt te benadrukken; dat is samenwerken. Feminisme associeer ik met vechten tegen en dat is niet mijn intentie. Ik wil wel de mogelijkheid krijgen om te zijn wie ik ben: Mara een vrouwelijke lifestyle sporter. Ik zou willen dat dat als een normaal gegeven wordt beschouwd. Ik ben niet anti-man, maar ik ben vóór vrouwen!”

Om aan vrouwen tegemoet te komen, heeft Mara Women Only evenementen georganiseerd samen met andere surfvrouwen, zoals Dutch Wave Ladies. Dutch Wave Ladies is, zoals de benaming al suggereert, voor en door vrouwen. Deze instructiedagen zijn speciaal voor vrouwen, waar ze zichzelf kunnen zijn, kunnen surfen op hun manier en op hun eigen tempo, gewoon omdat ze het leuk vinden. Bij het organiseren van dergelijke evenementen, is het zaak dat je inspeelt op wat vrouwen willen en hoe zij de sport ervaren. “Iedereen is welkom op Dutch Wave Ladies. Er heerst een ontspannen sfeer en iedereen hoort erbij. Het gaat ook niet om het kunnen an sich. Het gaat om het gezellig samenzijn, om de sport en om het plezier. Dat is het beeld dat ik wil neerzetten en dat lukt met succes!” Juist omdat deze vrouwen evenementen zo’n succes zijn en er veel animo voor blijkt te zijn, zou Mara frequenter Women Only-evenementen willen organiseren. Maar omdat hier een redelijk prijskaartje aanhangt en er zich nog geen sponsoren aandienen, is dit een lange termijn doelstelling!

De vrouwen van Dutch Wave Ladies voelen zich gewaardeerd om wie ze zijn in tegenstelling tot de commerciële evenementen, waarin vrouwen zich gebruikt voelen. Mara is in tegenstelling tot de commerciële evenementen op zoek naar een manier om de gelijkwaardigheid te kunnen ondersteunen. “Ideologisch gezien zou het fantastisch zijn als mannen en vrouwen naast elkaar kunnen sporten. Het punt is dat je tegen problemen aanloopt tijdens wedstrijden. Mensen gaan automatisch vergelijken. Bij windsurfen gaat het om fysieke kracht en om prestaties. Als je vrouwen daar tegen afzet, legt de vrouw het af qua kracht. Daar ontkom je niet aan. Daarom is een Women Only reëler, omdat er dan puur wordt gekeken naar kwaliteit, maar ook naar hoe de vrouw beoordeeld moet worden. Vrouwen compenseren hun gebrek aan fysieke kracht met souplesse, lenigheid en techniek.”

Op het gebied van fysieke kracht doen vrouwen wellicht onder voor de man, maar de ware kracht van de vrouw schuilt, volgens Mara, in de persoonlijkheid. Vrouwen zijn toegankelijker en zijn down to earth. En het is haar doel dit gegeven veel meer in de picture te brengen. “Dames moeten zich realiseren dat zij niet net zo goed als mannen hoeven te zijn of dat zij zich niet met de mannen hoeven te meten. Vrouwen moeten veel meer van hun eigen kracht uitgaan. Je kunt geen appels met peren vergelijken.”

Wat Mara de vrouwelijke sporters wel op het hart wil drukken is dat “vrouwen trouw moeten zijn aan zichzelf en aan hun kunnen. Staan voor de vrouw die ze zijn. Vrouwen verenigen zichzelf minder snel als groep dan mannen, maar wat we wel kunnen doen is onze ervaringen delen en op deze manier gezamenlijk werken aan een veranderd bewustzijn dat ten goede komt aan de gelijkwaardigheid van de vrouw.”

Bibi Veth