Het geluk van je dochter

Het ligt niet voor de hand om in een column over geluk te beginnen over een treurig nieuwsfeit: zelfmoord als nummer één doodsoorzaak onder jonge vrouwen van 15-25 jaar. Maar deze grimmige gegevens leiden tenminste tot een hoopvolle conclusie.

Wat is de zin van het leven? Het is de grootste en belangrijkste vraag die je je als mens kunt stellen. Jij hebt hem jezelf waarschijnlijk meermalen in je leven gesteld. Te oordelen naar de geluksenquete die ooit op mijn website stond, heb je het (meervoudige) antwoord ook gevonden. Vrouwen gaven hun geluk in overgrote meerderheid een (ruime) voldoende. Je ontleent je geluksgevoel – of misschien liever: vervulling – aan de liefde in al haar facetten, maar vooral ook aan de mogelijkheden om je eigen unieke talenten te ontplooien, en jezelf tegelijkertijd met plussen en minnen en al te accepteren. Wat je geluk echter zelden of nooit lijkt te bepalen, zijn uiterlijkheden als schoonheid, maatschappelijke statussymbolen en geld. Niet één vrouw uit de enquete noemde uiterlijk als ‘geluksbepalende’ factor, en slechts enkelen lieten bezit zwaar meetellen (vooral als dat afwezig was, overigens).

Het geluk van je dochter
Toch horen er kanttekeningen bij dat zonnige plaatje. De wat hogere leeftijdgroepen waren oververtegenwoordigd in de enquete. De generatie van dertigers en veertigers is nog opgegroeid in een maatschappij met minder uiterlijk gerichte waarden, en meer sociale samenhang. De wereld waarin ‘onze’ kinderen opgroeien, is veranderd. Op persoonlijke titel: ik vind het onbegrijpelijk dat jonge vrouwen zichzelf lieten gebruiken door het onderbroekenmerk (zie ook het woordenboek-begrip ‘onderbroekenlol’) Sloggi. Honderden vrouwen lieten hun billen in volle glorie meedingen naar de titel van mooiste billen van het jaar. Op straat werden we geconfronteerd met een billboard (what’s in a name) van een praktisch naakte vrouw achterop de scooter. Hoe leuk is dit? Maar, belangrijker nog, hoe kan het zijn dat Sloggi jonge vrouwen bereid vond zichzelf hierop te laten beoordelen? Welk beeld heb je dan van jezelf? Het verband dat ik nu ga leggen, is wellicht vergezocht. Maar ik denk dat het nieuwsbericht dat in de leeftijdgroep van 15-25 zelfmoord de grootste doodsoorzaak is geworden onder vrouwen, niet los te zien is van de waarden die onze maatschappij steeds sterker weerspiegelt. De doelgroep van mamas.nl is merendeels aardig door de wol geverfd, en staat vermoedelijk ook sterker tegenover reclames omdat ze een ander referentiekader heeft meegekregen. Maar jonge meiden zitten met de geniepige invloeden van MTV-clips vol vrouwelijk naakt hangend aan nonchalante R&B-zangers, reclames waarin suggesties verstopt zitten dat je uiterlijk allesbepalend is, en andere rommel die je niet in je hoofd wilt hebben – laat staan in dat van je dochter. Al is er een tegenoffensief gaande vanuit bijvoorbeeld Dove, waarbij de vrouwelijke schoonheid weer eigen en echt mag zijn, shampoofabrikant Pantène ‘vertelt’in een tijdschriftadvertentie anno 2007 nog het verhaal van een jonge vrouw (met een foto van een model erboven) die dankzij haar wuivende manen nieuw zelfvertrouwen heeft gekregen, zich anders voelt en gedraagt: het ‘optimisme’ van haar haar, is haar eigen optimisme; haar haar is haar bron van zelfvertrouwen, haar uiterlijk ‘is’ haar innerlijk.

Van buitenkant naar binnenkant
Zoals hierboven aangehaald, hebben velen van ons – te oordelen naar de genoemde geluksenquete – een persoonlijke, op innerlijke waarden gebaseerde weg naar vervulling gevonden. En juist dat is een mogelijke sleutel naar het geluk van toekomstige generaties. Over onze vrouwelijke onzekerheden en het recht dat we daarop hebben, wordt al aardig wat geschreven. Maar laten we het eens hebben over jouw zekerheden, opgedaan dankzij levenservaring. Over jouw persoonlijke en spreekwoordelijke ‘wijsheid der jaren.’ Daar zit de remedie tegen de maatschappelijke tendens die de nieuwe generaties oppervlakkige ‘waarden’ probeert op te leggen, die niet alleen onhaalbaar zijn maar ook de werkelijke bronnen van vervulling kunnen versluieren. Onderschat niet je mogelijkheden voor het uitdragen van je eigen, werkelijke, innerlijke waarden. Jij weet dat ‘bloedige’ concurrentie niet is, wat gelukkig maakt – hetzij op uiterlijk, bezit, cijfers, prestaties, macht of andere dingen. Het gooien van hoge ogen op welk terrein ook is slechts een kleine aanvulling op het leven vanuit je innerlijk – en het daardoor ten volle ervaren van deze onvolmaakte wereld met al haar ware schoonheid. Niet voor niets wordt dit millennium in verband gebracht met hernieuwde aandacht voor waarden die weleens bij uitstek vrouwelijk worden genoemd: verinnerlijking, gemeenschappelijkheid en verbondenheid. Vooral is dit de tijd waarin we eindelijk beginnen ervaren dat ego en uiterlijkheden veel te veel plaats in zijn gaan nemen, en een ongezonde invloed kunnen laten gelden op een generatie die nog moet groeien in de rol van afwegen, beslissen, en het scheiden van het kaf van het koren.

Innerlijke schatten delen
Laten we ons bewust zijn van de innerlijke schatten die we met de komende generaties te delen hebben. Onhaalbaar? Bekrompen? Beperkt? Niet meer van deze tijd? Kom nou. Soms is vooruitgang niet doorhollen, maar bewaren wat goed is: wijsheid en waarden. Durf die ook werkelijk te delen, vol overtuiging en (zelf)bewustzijn. Daarin zit niet alleen het geluk van toekomstige generaties, daarin zit ook onze eigen vervulling. Wie kan bijdragen, leeft een zinvol leven. Dertigers en veertigers hebben een ware schat aan wijsheid te delen met nakomende generaties. Die valt over te dragen en vóór te leven, maar ook uit te dragen door niet te lopen hopen dat het zo wel goed komt, of te wachten op vragen, maar door actieve, bewuste en blijvende communicatie. Daarbij hebben ‘onze’ kinderen baat, maar ook wijzelf. Want door actief bezig te zijn met onze persoonlijke waarden, beseffen we zelf ook des te meer wat er in het leven werkelijk toe doet – en wat niet.